Chùa Trúc Lâm Cô Tô

(English)

Đảo ngọc Cô Tô mang trong mình một vẻ đẹp đầy hoang sơ và mê hoặc, xen lẫn với bãi cát trắng trải dài là những khoảng rừng xanh mát vô tận. Và bạn biết không, ngay trên đảo còn có một ngôi chùa vô cùng đẹp và linh thiêng, mang tên Trúc Lâm Cô Tô. Ngôi chùa được xây dựng trên đảo Cô Tô, đánh dấu một cột mốc văn hóa tâm linh ở vùng biển Đông Bắc của Tổ quốc.

Chùa Trúc lâm Cô Tô có vị trí tại khu 1, thị trấn Cô Tô, ngay cạnh di tích lịch sử Trận đánh Đồn Cao của Đại đội Ký Con và đồi Truyền hình. Chỉ mất khoảng 10-15 phút để di chuyển từ thị trấn Cô Tô lên chùa. Với du khách, đặc biệt là du khách theo đạo Phật, chắc hẳn sẽ thật ý nghĩa nếu bắt đầu chuyến tham quan đảo hoặc xuất hành đi biển bằng chuyến viếng thăm, chiêm bái tại chùa Trúc Lâm Cô Tô.

Với hơn 70% dân số trên đảo theo Đạo Phật, từ lâu nguyện vọng được xây dựng một ngôi chùa thờ Phật ở trên đảo làm nơi sinh hoạt tôn giáo, tín ngưỡng cho các tín đồ Phật tử đã là niềm mong mỏi lớn lao của đông đảo nhân dân, phật tử trên huyện đảo Cô Tô và nguyện vọng đó cũng là phù hợp với chủ trương chính sách tự do tín ngưỡng của Đảng và Nhà nước ta. Đáp ứng mong mỏi đó năm 2015 dự án xây dựng Chùa thờ Phật tại huyện đảo Cô Tô đã được UBND tỉnh Quảng Ninh phê duyệt, giao cho UBND huyện Cô Tô làm chủ đầu tư giai đoạn giải phóng mặt bằng, giai đoạn xây dựng do Ban Trị sự Giáo hội Phật giáo Việt Nam tỉnh Quảng Ninh làm chủ đầu tư xây dựng bằng nguồn vốn xã hội hóa, kêu gọi công đức của Phật tử, nhân dân và các nhà hảo tâm trong và ngoài nước. Tổng kinh phí dự án là 104 tỷ đồng.

Chùa Trúc Lâm Cô Tô, tên chùa được đặt theo tên của hệ thống Phật giáo Trúc Lâm do Đức vua - Phật hoàng Trần Nhân Tông sáng lập. Chùa có tổng diện tích hơn 2,5 ha chia thành các phân khu như: Khu cổng tam quan, lầu chuông, lầu khánh, tòa Tam Bảo, nhà thờ tổ, nhà tăng, nhà thờ mẫu, nhà khách và khuôn viên cảnh quan.

Trong hệ thống chùa, Tòa Tam Bảo là ngôi chùa chính và được khởi công xây dựng đầu tiên vào ngày 06/2/2016. Chùa diện tích 270 m2, làm từ chất liệu gỗ lim, với tổng khối lượng gỗ lim trên 150 m3 gỗ thành khí. Kiến trúc theo lối chùa cổ truyền thống, mái cong, lợp ngói hài, tường bao xây gạch đặc, miết mạch không trát. Phần mộc đục tỉ mỉ với hoa văn họa tiết thời Trần mang đậm chất kiến trúc đặc trưng của dân tộc. Tổng mức đầu tư giai đoạn 1 là 12 tỷ đồng. Ngày mùng 9/11/2020, Ban Trị sự Giáo hội Phật giáo Việt Nam tỉnh Quảng Ninh tổ chức lễ khánh thành Tòa Tam Bảo và bổ nhiệm đại đức Thích Khai Từ làm trụ trì. Bước vào trong Tòa Tam Bảo, là hệ thống tượng thờ được tạc từ gỗ mít nguyên khối, sơn son thếp vàng và bài trí theo lối truyền thống ở vùng Bắc Bộ. Ở cấp thứ nhất, ngôi chính giữa trên cùng là 3 pho tam thế Phật (biểu trưng cho 3 vị Phật ở 3 mốc thời gian: quá khứ, hiện tại và tương lai). Ở cấp thứ 2 là bộ Di Đà Tam Tôn (gồm: giữa là đức Phật Di Đà; đứng 2 bên là ngài Quan Âm và ngài Đại Thế Chí). Cấp thứ 3: ở giữa là Đức Phật Thích Ca Mâu Ni; đứng 2 bên là 2 ngài đệ tử: An Nan Tôn Giả và Ma Ha Ca Diếp Tôn Giả. Cấp thứ 4 là Phật Chuẩn Đề. Cấp thứ 5 là tòa Cửu Long (giữa tòa có pho tượng đức Phật Thích Ca đản sinh, xung quanh có 9 rồng phun nước tắm cho ngài). Hai bên có 2 ngài Hộ Pháp (ông bên phải là Hộ pháp khuyến thiện, bên trái nhìn vào là ngài Hộ pháp trừng ác). Bên ngoài cùng bên tay phải nhìn vào là ban thờ Ngài Đức Chúa Ông. Bên ngoài cùng bên tay trái nhìn vào là ban thờ Đức Thánh Hiền. Cạnh đó là ban thờ Đức Địa Tạng Vương Bồ Tát. Bên cạnh hệ thống tượng thờ là hệ thống hoành phi câu đối từ chất liệu gỗ dổi, được chạm trổ tỉ mỉ, sơn son thiếp vàng lộng lẫy nhưng không kém phần tôn nghiêm. Các bức hoành phi, câu đối được thể hiện bằng chữ quốc ngữ, vì vậy rất gần gũi với phật tử chiêm bái.

Tiếp theo là tòa Nhà thờ Tổ: Đây là nơi thờ 3 vị tam tổ Trúc Lâm là Phật hoàng Trần Nhân Tông, nhị tổ Pháp Loa tôn giả, tam tổ Huyền Quang Tôn giả. Nhà thờ Tổ được xây dựng 5 gian thu hồi bít đốc. Chất liệu bằng gỗ sến.

Nhà thờ Mẫu: Là nơi thờ tam tòa thánh mẫu, bên phải thờ Đức Thành Trần, bên trái là tòa Sơn Trang. Nhà thờ làm bằng gỗ sến và kiến trúc chữ Đinh, thu hồi bít đốc, lợp ngói hài cổ.

Trên cùng của hệ thống chùa là Tòa Quan Âm Bồ Tát được thiết kế với kiến trúc độc đáo, là điểm nhấn trong bức tranh tổng thể của chùa. Khi tới đây nhìn thấy nét mặt hiền hòa, hướng mặt ra biển của tượng Đức Quan Thế Âm cũng khiến nhiều người cảm thấy lòng thanh thản và bình yên;, thân tượng Quan Âm cao 8 mét, bệ tượng cao 4 mét. Tổng chiều cao của toà Quan Âm là 12 mét, ứng với 12 hạnh nguyện của Ngài Bồ Tát Quan Âm. Tượng làm bằng đá granit tự nhiên; phía dưới lầu có cung thờ, bên trong thờ tượng Quan Âm toạ sen, pho tượng được đúc bằng đồng, có trọng lượng khoảng 300kg.

Phía trước chùa có 2 con rồng đã ở bậc thềm, hoa văn họa tiết đục theo thời Trần. Trước chùa là cổng Tam Quan, tiếp theo là lầu chuông và lầu khánh cùng những khu tiểu cảnh. Quả chuông này có trọng lượng 1.000kg, đường kính miệng chuông 1,30m, cao 2,25m. Nội dung thể hiện trên chuông đều được viết bằng chữ quốc ngữ dễ đọc hiểu. Chuông do thợ từ tỉnh Nam Định đúc, khánh đồng có trọng lượng tới 350kg. Không gian ở chùa Trúc lâm Cô Tô được bố trí rộng rãi, hài hòa, có điểm dừng chân cho du khách, nghỉ ngơi, ngắm khung cảnh biển trời xanh ngát.

Thật tự tại khi được lắng nghe tiếng chuông chùa an nhiên, tự tại là điều không khỏi ấn tượng với bất kì du khách nào. Quả thật chùa Trúc Lâm Cô Tô không chỉ đáp ứng mong mỏi của người dân và Phật tử trên đảo, mà còn là điểm đến du lịch tâm linh, là góc chiêm ngưỡng cảnh đẹp yên bình, hùng vĩ của huyện đảo tiền tiêu./.